සියයට 50 කින් විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීමට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් ලබන ජූලි මස සිට ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව සඳහා මහජන උපයෝගීතා කොමිසම විසින් සිය තීරණය දැනුම්දී තිබේ.
මෙම සාකච්ඡාව සඳහා ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතා ද සහභාගී වී තිබිණි.
ඊට අදාල යෝජනාව මහජන උපයෝගීතා කොමිසම විසින් සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති බව එම කොමිසමේ උසස් නිලධාරියෙක් ඊයේ (29) වැනිදා ප්‍රකාශ කළේය.
එම රැස්වීමේ දී ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් විසින් මෙම විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීමේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කර ඇති නමුත්, ජනාධිපතිවරයා ද එම යෝජනාවට කැමැත්තක් ප්‍රකාශ කර නොමැති බව වාර්තා වේ.
මහජන උපයෝගීතා කොමිසමේ නිලධාරියාගේ ප්‍රකාශයට අනුව, විදුලිබල මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් විදුලි ගාස්තු වැඩි කිරීම සඳහා ප්‍රධාන හේතු දෙකක් ඉදිරිපත් කර තිබේ. ඒ විදුලි ගාස්තු ඉහළ නොදැමුවහොත් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය මූල්‍ය වශයෙන් අස්ථාවර වීමේ අවදානම සහ විදුලි ගාස්තු ඉහළ දමන ලෙස ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (අයි.එම්.එෆ්.) විසින් නිර්දේශ කර තිබීමයි.
කෙසේ වෙතත්, විදුලි ගාස්තු දැනට පවතින මට්ටමේ පවත්වා ගැනීමෙන් මූල්‍ය අස්ථාවරත්වයක් ඇති නොවන බව මහජන උපයෝගිතා කොමිසම විසින් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට පැහැදිලි කර දී ඇතැයි එම උසස් නිලධාරියා වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කළේය.
විදුලි ගාස්තු සංශෝධනය සඳහා ඉදිරි පියවර
මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ උසස් නිලධාරියා වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේ, විදුලිබල මණ්ඩලය ලබන ජූලි මස විදුලි ගාස්තු සංශෝධනය කිරීමට අපේක්ෂා කරන්නේ නම්, ඒ සඳහා වන යෝජනාව ලබන මැයි 15 වැනිදාට පෙර මහජන උපයෝගිතා කොමිසමට ලැබිය යුතු බවයි. ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය ප්‍රකාශ කරන පරිදි වසරකට සිව්වරක් එනම් කාර්තු හතරක දී විදුලි ගාස්තුව සංශෝධනය කළ හැකි බවත්, ඒ අනුව මෙම වසරේ ජනවාරි මාසයේ දී විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීමක් කර ඇති බවත් එම නිලධාරියා සිහිපත් කළේය.
2025 ජනවාරි විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීම
පසුගිය ජනවාරි 17 වැනිදා ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් විදුලි ගාස්තු සියයට 20 කින් අඩු කිරීමට පියවර ගත් අතර, එම අඩු කිරීම තුළින් ඇතැම් පාරිභෝගික කාණ්ඩවලට සියයට 30 කට වැඩි විදුලි ගාස්තු අඩුවීමක් හිමි විය.
ගෘහස්ථ කාණ්ඩයේ සමස්ත ගාස්තු අඩු කිරීම සියයට 20 ක් වුව ද, පරිභෝජන ප්‍රමාණය අනුව විවිධ කාණ්ඩවලට විවිධ අනුපාතයකින් අඩු කිරීම් සිදු කර තිබුණි. ඒ අනුව:
- ඒකක 0 – 30 අතර කාණ්ඩයේ සියයට 20 ක්
- ඒකක 31 – 60 අතර කාණ්ඩයේ සියයට 28 ක්
- ඒකක 61 – 90 අතර කාණ්ඩයේ සියයට 19 ක්
- ඒකක 91 – 180 අතර කාණ්ඩයේ සියයට 18 ක්
- ඒකක 180 සහ ඊට වැඩි කාණ්ඩයේ සියයට 31 ක්
- කාලපාදක කාණ්ඩය සියයට 31 ක්
වශයෙන් විදුලි ගාස්තුව පහළ දමා තිබුණි. විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තේ, ජනවාරි මාසයේ විදුලි ගාස්තු සංශෝධනයේ දී ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් ඉදිරිපත් කළ අඩුවීමේ ප්‍රතිශතයට වඩා වැඩි අඩුවීමේ ප්‍රතිශතයක් ජනතාවට ලබාදීමට මහජන උපයෝගිතා කොමිසම මැදිහත් වූ බවයි.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ ප්‍රතිචාරය
ජූලි මස විදුලි ගාස්තු සංශෝධනය පිළිබඳව ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ උසස් නිලධාරියකුගෙන් කළ විමසීමකදී, ඔහු පවසා ඇත්තේ ඒ පිළිබඳ යෝජනාව මහජන උපයෝගිතා කොමිසමට ඉදිරිපත් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවත්, එහිදී විදුලි ගාස්තු ඉහළ දමන්නේද යන්න පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කළ නොහැකි බවත්ය.
මෙම තීරණයෙන් පැහැදිලි වන්නේ, ආර්ථික අර්බුදයේ බර ජනතාව මත තැබීමේ ප්‍රවැනතාවට එරෙහිව ජනාධිපතිවරයා සහ මහජන උපයෝගිතා කොමිසම දැඩි ස්ථාවරයක පසුවන බවයි. විශේෂයෙන්ම පසුගිය වසර කිහිපය තුළ විදුලි ගාස්තු කිහිප වතාවක් ඉහළ දමා ඇති අතර, පසුගිය ජනවාරි මාසයේ සිදු කළ අඩු කිරීම පාරිභෝගිකයන්ට විශාල සහනයක් ලබා දී ඇති බව විදුලිබල අමාත්‍යාංශ ආරංචි මාර්ග පවසයි.
ජීවන වියදම අඩු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තිය
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් වරින් වර විදුලි ගාස්තු සංශෝධනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වුවද, රජයේ මූලික අරමුණ වන්නේ ජනතාවගේ ජීවන වියදම අඩු කිරීම වන බව රජයේ ප්‍රකාශක අවධාරණය කරයි. ලබන ජූලි මාසයේ විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීමේ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කිරීම මෙම ප්‍රතිපත්තියේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දැකිය හැකිය.
මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ සභාපති ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ, විදුලිබල පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම හරහා විදුලි ගාස්තු පහළ දැමීමට හැකියාව ඇති බවයි. විශේෂයෙන්ම විදුලි උත්පාදන වියදම අඩු කිරීම, පද්ධති පාඩු අවම කිරීම සහ පාලනය කළ හැකි වියදම් කළමනාකරණය කිරීම හරහා මෙය සාක්ෂාත් කර ගත හැකි බව ඔහු අවධාරණය කරයි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ නිර්දේශය
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීමට ප්‍රධාන හේතුවක් ලෙස ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (අයි.එම්.එෆ්.) නිර්දේශ ඉදිරිපත් කර ඇතත්, මහජන උපයෝගිතා කොමිසම සහ රජය මෙම නිර්දේශය ක්‍රියාත්මක කිරීමට නොපෙළඹුණේ, මෙවැනි ඉහළ දැමීමක් වත්මන් ආර්ථික තත්ත්වය තුළ ජනතාවට දරාගත නොහැකි බව සැලකිල්ලට ගෙනය.
ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ සභාපති විසින් මාධ්‍ය වෙත නිකුත් කළ නිවේදනයක සඳහන් කරන්නේ, විදුලි ගාස්තු සම්බන්ධ තීරණ ගැනීමේදී ජනතාවගේ දරාගැනීමේ හැකියාව, රාජ්‍ය ආයතනවල මූල්‍ය ස්ථායීතාව සහ රටේ සමස්ත ආර්ථිකයට ඇති බලපෑම සැලකිල්ලට ගන්නා බවයි.
විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීමේ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කිරීම පිළිබඳව පාරිභෝගිකයන් සිය සතුට ප්‍රකාශ කරති. විශේෂයෙන්ම ආර්ථික අර්බුදයෙන් බැට කන පහළ සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන පවුල්වලට මෙය විශාල සහනයක් වනු ඇති බව පාරිභෝගික අයිතීන් සුරැකීමේ සංවිධාන පෙන්වා දෙයි.
ලංකා පාරිභෝගික අයිතිවාසිකම් සුරැකීමේ සංගමයේ සභාපති විසින් ප්‍රකාශ කරන්නේ, විදුලි ගාස්තු ඉහළ දැමීම වෙනුවට විදුලිබල මණ්ඩලය විකල්ප ආදායම් මාර්ග සොයා ගත යුතු බවත්, විදුලි ජනනය සම්බන්ධ වියදම් කළමනාකරණය කිරීමට වඩාත් කාර්යක්ෂම පියවර ගත යුතු බවත්ය.
මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ ප්‍රකාශයට අනුව, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් ලබන ජූලි මාසයේ විදුලි ගාස්තු සංශෝධනය පිළිබඳ නව යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළහොත්, එය ජනතාවට හිතකර වන ආකාරයට සලකා බැලීමට සූදානම් බව පවසයි. කෙසේ වෙතත්, එවැනි සංශෝධන යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කිරීමට මැයි 15 දිනට පෙර සිදු කළ යුතු බව අවධාරණය කරයි.
විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශය විදුලිබල ක්ෂේත්‍රයේ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා නව සැලැස්මක් සකස් කරමින් සිටින අතර, එම සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කිරීම හරහා විදුලි ගාස්තු තවදුරටත් අඩු කිරීමේ හැකියාව පිළිබඳව අවධානය යොමු කරමින් සිටී.
